Trịnh Đức Vinh, Phó Vụ trưởng Vụ Kế toán và Kiểm toán thuộc Bộ Tài chính, đã chi tiết hóa Luật Kế toán năm 2015 dự kiến sẽ thúc đẩy sự phát triển của các dịch vụ kế toán trong nước.

 Kế toán là một trong tám lĩnh vực được hưởng toàn bộ quyền tự quyết trong khối ASEAN sau khi Cộng đồng Kinh tế khối các nước đang phát triển tại Đông Nam Á ASEAN (AEC) được thành lập vào cuối năm 2015. Luật Kế toán có thể bảo vệ các công ty kế toán cũng như thị trường dịch vụ kế toán trong nước hay không?

So với các công ty kế toán ở các nước khác trong khu vực, các công ty kế toán trong nước tỏ ra yếu hơn về mặt năng lực tài chính, chất lượng nguồn nhân lực và thành tích đã đạt được. Do đó, một mặt, Việt Nam sẽ khai thông thị trường dịch vụ kế toán phù hợp với cam kết của mình theo tôn chỉ của AEC, mặt khác sẽ giới hạn các công ty nước ngoài chỉ được phép cung cấp các dịch vụ kế toán dưới hình thức góp vốn với các doanh nghiệp trong nước trên cơ sở bình đẳng hoặc thành lập chi nhánh tại Việt Nam, nhưng không được mở các công ty dịch vụ kế toán 100% vốn đầu tư của nước ngoài.

Ngoài ra, chúng ta đã xây dựng các rào cản kỹ thuật để bảo vệ thị trường trong nước.

Theo đó, bất cứ ai, kể cả người nước ngoài, muốn được cung cấp dịch vụ kế toán tại Việt Nam cần phải có chứng chỉ kế toán hoặc kiểm toán viên theo quy định của nhà nước. Để có được chứng chỉ hành nghề tại Việt Nam, họ phải trải qua một kỳ thi bằng tiếng Việt do Bộ Tài chính (MoF) tổ chức. Ngay cả những tổ chức đã có giấy chứng nhận của tổ chức nước ngoài, kể cả các tổ chức kế toán quốc tế có chứng nhận đã được Bộ Tài chính chấp nhận, phải tham gia kiểm tra về hệ thống quản lý tài chính, kinh tế, tài chính và kế toán bằng tiếng Việt. Vì vậy những kế toán viên ngoại quốc đã có chứng chỉ kế toán muốn tìm việc làm trong lĩnh vực này tại Việt Nam cũng phải tuân thủ những yêu cầu tuyển dụng kế toán viên của nước ta. Đó cũng là một trong những biện pháp nhằm tạo điều kiện cho những người Việt Nam theo đuổi lĩnh vực kế toán có nhiều cơ hội hơn trong việc tìm kiếm việc làm trong ngành kế toán.

Không chỉ nước ta, các nước khác trong khu vực ASEAN cũng áp dụng các biện pháp tương tự để bảo vệ thị trường dịch vụ nội địa của họ.

Tuyển dụng đội ngũ kế toán cũng là một vấn đề vấn đề cần quan tâm trong thị trường tuyển dụng nước ta. Trong xu thế hội nhập kinh tế, ngày càng nhiều doanh nghiệp mọc lên. Nhu cầu về lực lượng nòng cốt của công ty- kế toán viên ngày càng trở nên “nóng” hơn bao giờ hết. Tuy nhiên không vì thế mà các doanh nghiệp tuyển dụng ồ ạt, họ cũng sàng lọc lựa chọn những ứng viên có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm để giúp họ phát triển việc kinh doanh. Chính vì vậy cơ hội tìm việc làm kế toán cho những sinh viên mới ra trường là rất hiếm. Để tìm được một việc làm đúng với ngành nghề đã học đòi hỏi những sinh viên này phải nâng cao trình độ và trau dồi kinh nghiệm.

 Tại sao chỉ có một số loại công ty được phép cung cấp dịch vụ kế toán tại Việt Nam?

Giống như một số loại dịch vụ khác, chẳng hạn như kiểm toán hoặc dịch vụ công chứng, các công ty kế toán mang trong mình trách nhiệm cao cả, do đó rủi ro là rất cao nếu ngay cả các công ty cổ phần, hợp tác xã hoặc liên doanh được phép cung cấp các dịch vụ này.

Ví dụ, khi các công ty cổ phần được ủy quyền cung cấp dịch vụ kế toán, họ cũng có thể là cổ đông của các công ty cho thuê dịch vụ kế toán. Trong trường hợp đó, sẽ rất khó đảm bảo tính minh bạch và khách quan. Vì vậy, theo thực tiễn toàn cầu. chỉ có các công ty trách nhiệm hữu hạn bao gồm ít nhất hai thành viên, hiệp hội, và các công ty tư nhân đủ điều kiện để cung cấp các dịch vụ này.

Bạn có nghĩ rằng việc áp dụng một mức vốn góp cho các công ty kế toán sẽ ngăn chặn các kế toán được chứng nhận từ việc mở các doanh nghiệp?                  

Dịch vụ kế toán không đòi hỏi nhiều vốn, nhưng rất phụ thuộc vào chất lượng nguồn nhân lực (đội ngũ nhân viên kế toán có trình độ và kinh nghiệm). Do đó, kiểm soát việc góp vốn không làm cản trở kế toán viên được chứng nhận từ việc thành lập doanh nghiệp của mình.

Do đó, Nghị định 174/2016 / NĐ-CP của Chính phủ quy định rằng các thành viên của công ty trách nhiệm hữu hạn phải đóng góp tối đa 35% vốn điều lệ. Trường hợp nhiều đơn vị cùng nhau góp vốn, tổng mức đóng góp của các đơn vị này không được vượt quá 35%.

Bên cạnh đó, ít nhất hai thành viên góp vốn phải có chứng chỉ kế toán và cổ phần kế toán phải đạt trên 50 phần trăm vốn điều lệ.

Những yêu cầu này nhằm giúp đảm bảo sự độc lập của các hoạt động kế toán cũng như trách nhiệm của họ.

 Thị trường dịch vụ kế toán sẽ ra sao trong thời gian tới?

Mỗi năm, có hàng trăm nghìn công ty mới sẽ tham gia thị trường, mở ra cơ hội to lớn cho các dịch vụ kế toán. Ngoài ra, từ năm nay, các doanh nghiệp và các tổ chức hành chính được phép thuê các công ty kế toán và không phải mở các phòng kế toán riêng biệt.

Vì vậy, tôi tin rằng thị trường dịch vụ kế toán sẽ được tận hưởng những cơ hội tuyệt vời trong thời gian sắp tới.